Popauliński zespół klasztorny w Pińczowie
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Rodzaj obiektu:
- Zabytki sakralne
- Powiat:
- pińczowski
- Gmina:
- Pińczów
- Adres:
- Pińczów , ul. Piłsudskiego 2
- Kod pocztowy:
- 28-400
- Szerokość geograficzna:
- 50.519764146499
- Długość geograficzna:
- 20.526076555252
- Region turystyczny:
- Pińczów i okolice
- Położenie:
- W centrum miasta
- W mieście
- Telefon:
- +48 41 357 24 72
- Noclegi w okolicyZwińRozwiń
Pińczów jest niewielkim miastem powiatowym na południu województwa świętokrzyskiego. Leży nad brzegiem Nidy płynącej pośród rozległych łąk do Wisły, a mijającej po drodze sławną Wiślicę i królewski Nowy Korczyn. Historia dała miastu barwną przeszłość, którą poświadczają liczne i wartościowe zabytki architektury.
- Pińczów, 1
- +48 41 357 24 72
Pierwotnie kościół parafialny znajdował się w Wierciszowie (obecnie dzielnica Pińczowa), pierwsza wzmianka źródłowa o nim pochodzi z 1326 r. W początkach lat trzydziestych XV w. biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki zbudował murowany kościół parafialny w Pińczowie.
- Pińczów, ul. J.Piłsudskiego 4
- +48 41 357 24 52
Muzeum Regionalne w Pińczowie powstało w 1963 r. Początkowo otrzymało jedno pomieszczenie w popaulińskim, barokowym klasztorze. Początki wznoszenia obiektu sięgają lat 1431-1449, a zachowaną do chwili obecnej formę jednolitej czterobocznej bryły z wirydarzem po środku, otrzymał zapewne podczas przebudowy w latach 1630-1642.
- Pińczów, ul. Piłsudskiego 2A
- +48 41 357 24 72
Pińczowska synagoga jest jednym z najstarszych, zachowanych, zabytków kultury żydowskiej w Polsce. W latach 1939-1944 uszkodzone zostały mury, zadaszenie, zrabowano przedmioty kultowe, odpadł od ściany Aron Hakodesz (ołtarz na rodały). Na jej sklepieniu zachowały się fragmenty stiukowej dekoracji i ... malowideł.
- Pińczów, ul. Klasztorna
- +48 41 357 24 72
Kościół i klasztor reformatów został ufundowany w 1578 roku przez biskupa krakowskiego Piotra Myszkowskiego z przeznaczeniem na kolegiatę. Jednak budowę zaczęto długo po śmierci biskupa. W 1605 r. Zygmunt Myszkowski sprowadził z Rzymu zreformowany Zakon Franciszkanów Obserwatorów, zwanych w Polsce reformatami, zmieniając tym samym założenia biskupa.
- Pińczów
- + 48 41 357 24 72
Klasycystyczny pałac Wielopolskich wzniesiony został ok. 1789 r. (być może przez architekta Franciszka Naxa). Jest to piętrowy budynek ze skrzydłem przy narożu północnym. Wnętrze pałacu zostało przebudowane w XIX w.
- Pińczów, ul. Piłsudskiego 14
- -
Kaplica jest budowlą pamiątkowo- kultową, wystawioną w 1600 r. staraniem Zygmunta Myszkowskiego przy pomocy członków miejscowego Bractwa św. Anny. Kult tej świętej musiano w Pińczowie uprawiać od dawna, o czym może świadczyć zachowana w kościele parafialnym jej późnogotycka figura.
- Pińczów, 1 Wzgórze Świętej Anny
- +48 41 357 24 72
Położony przy drodze z Pińczowa do Wiślicy Skrzypiów nie zapisałby się niczym w historii, gdyby nie fakt, iż gospodarzył w nim prawem dzierżawy Jan Chryzostom Pasek. Nie wiemy, czy tam właśnie pisał swe pamiętniki, ale nawet jeśli okazałoby się to prawdą – nie było to najbardziej absorbującym zajęciem pana na Skrzypiowie.
- Skrzypiów, 1
- +48 41 357 24 72
Rezerwat przyrody Skowronno – rezerwat florystyczny na terenie Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego w gminie Pińczów, w powiecie pińczowskim, w województwie świętokrzyskim.
- Skowronno
Opis
Popauliński zespół klasztorny – kościół i klasztor z XV w. Paulinów sprowadził do Pińczowa biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki w połowie XV wieku.
Uposażył w dziesięciny, grunty i wieś Podłęże. Zakonnicy prowadzili szkołę, parafię miejską oraz działalność gospodarczą w postaci winnic i sadów owocowych. W 1550 roku Mikołaj Oleśnicki wygnał zakonników z miasta a kościół przekształcił w zbór kalwiński. Usunięto ze świątyni wyposażenie zostawiając jedynie ambonę. W 1551 roku w murach klasztoru działało słynne już na całą Polskę gimnazjum protestanckie. Po rekatolizacji miasta powrócili doń, z inicjatywy biskupa krakowskiego Piotra Myszkowskiego i zajęli się dawnymi obowiązkami wobec parafii i szkoły, a po długotrwałych procesach z dziedzicami i mieszczanami uzyskali odszkodowania oraz odzyskali większość utraconych niegdyś majątków. Paulini mieszkali w Pińczowie do 1784 r., czyli do czasu kiedy ordynat Franciszek Wielkopolski wyrzucił ich z zajmowanych budynków. Paulini wrócili dopiero w 1800 roku i pozostawali w mieście do kasaty klasztoru w 1819 r. Opuszczone majątki przejęły władze Królestwa Polskiego, m.in. Bogusław Linde wywiózł do biblioteki uniwersyteckiej w Warszawie część klasztornego księgozbioru. Obecnie w budynkach poklasztornych mają swoją siedzibę: Pińczowskie Samorządowe Centrum Kultury, kino Belweder oraz Muzeum Regionalne w którym znajdują się ekspozycje dotyczące historii i kultury Ponidzia.
Obecna bryła kościoła św. Jana Ewangelisty pochodzi z 1 połowy XVII w. Wtedy to całe założenie klasztorne przebudowano w duchu manieryzmu. Po pierwotnym gotyckim kościele fundacji Oleśnickich pozostała kruchta zachodnia z gotyckim sklepieniem krzyżowo-żebrowym spiętym zwornikiem z płaskorzeźbionym herbem fundatorów- Dębno. W kruchcie tej warto zwrócić uwagę na późnorenesansowy nagrobek Anny z Łaszczów Jakubczykowej mieszczanki pińczowskiej oraz jej dwóch synów, a także na marmurowe epitafiumBazylego Kowalskiego- paulina, rektora szkół pińczowskich.
Świątynia ta jest trójnawowa o układzie bazylikowym, której front wieńczy szczyt o dwóch kondygnacjach, ozdobiony figurami świętych: Jana Ewangelisty i Pawła Pustelnika. Nad wejściem widać okazały kartusz herbowy Myszkowskich i Gonzagów mantuańskich. Do prezbiterium przylega spora przybudówka mieszcząca zakrystię, dawną bibliotekę oraz oratorium zakonne połączone z budynkiem klasztornym malowniczą przewiązką. W latach 20-tych XVIII wieku do bryły kościoła dobudowano kwadratową kaplicę Aniołów nakrytą kopułą z latarnią. Umieszczony w niej późnobarokowy ołtarz zawiera obraz Archanioła Rafała z młodym Tobiaszem.
Dekoracja stiukowa sklepień naw i prezbiterium jest wyjątkowa a wyposażenie zachowano w miarę jednolitym późnobarokowym stylu. Składa się na nie ołtarz główny, dziewięć ołtarzy bocznych, ambona, konfesjonały i ławki. Majestatyczne stalle popaulińskie z połowy XVII wieku ozdobione są rzeźbami Chrystusa, Maryi, apostołów i świętych a w zapleckach umieszczono obrazy ze scenami z życia świętych pustelników.
Klasztor wzniesiono w 1 połowie XVII wieku na planie prostokąta jako masywną piętrową budowlę. Posiada on rozległy dziedziniec i wirydarz. Ta manierystyczna budowla posiada bogatą dekorację stiukową zaczynając od kartusza z herbem Dębno, kończąc na fryzie sgraffitowym wypełnionym ornamentyką roślinną oraz postaciami aniołów obiegającym od zewnątrz budynek klasztoru. Wewnątrz na uwagę zasługuje zegar słoneczny z 1723 roku.
Informacje praktyczne:
Popauliński zespół klasztorny w Pińczowie
Muzeum Reginalne w Pińczowie
ul. Piłsudskiego 2a
28-400 Pińczów
tel. +48 41 357 24 72
Centrum Informacji Turystycznej w Pińczowie
ul. Piłsudskiego 2A
28-400 Pińczów
Telefon: +48 41 357 54 04
www.muzeumitpinczow.eu
e-mail: cit@pinczow.com.pl
Informacji udziela również Regionalne Centrum Informacji Turystycznej w Kielcach
ul. Sienkiewicza 29
25-007 Kielce
tel. 41 348 00 60
e-mail: informacja@swietokrzyskie.travel